Σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που η Πολιτεία διαχειρίζεται τους αιγιαλούς και τις παραλίες της χώρας, με στόχο, μεταξύ άλλων, την ενίσχυση της επιχειρηματικής εκμετάλλευσης της ακτογραμμής προωθούνται με το σχετικό σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών. Ανάμεσα στις προτάσεις βρίσκονται η μείωση των περιορισμών που ισχύουν σήμερα στην παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας σε δήμους και ιδιώτες, η νομιμοποίηση αυθαιρέτων που χρησιμοποιούνται για επιχειρηματικούς σκοπούς, αλλά και η διευκόλυνση της κατασκευής έργων που εξυπηρετούν παραθαλάσσιες επιχειρήσεις.

Το σχέδιο νόμου τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 8 Μαΐου. Οπως προβλέπεται μεταξύ άλλων:

1. Αφαιρούνται όλοι οι περιορισμοί στην έκταση που μπορεί να παραχωρηθεί σε απλή χρήση (λ.χ. ξαπλώστρες, αναψυκτήρια). Στην ισχύουσα νομοθεσία απαγορεύεται η παραχώρηση έκτασης μεγαλύτερης των 500 τ.μ., ενώ υπάρχει υποχρέωση δημιουργίας ελεύθερων «ζωνών» 100 μέτρων.

2. Αφαιρούνται όλες οι αναφορές στην υποχρέωση ελεύθερης και απρόσκοπτης πρόσβασης στον αιγιαλό, καθώς και η απαγόρευση της παραχώρησης της αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού και παραλίας. Η μόνη αναφορά είναι ότι στις παραχωρήσεις πρέπει «να περιλαμβάνονται όροι χρήσης που να διασφαλίζουν την πρόσβαση του κοινού, ύστερα από αιτιολογημένη στάθμιση των συμφερόντων που εξυπηρετούνται ή βλάπτονται».

3. Διευκολύνεται η δημιουργία μόνιμων κατασκευών από ιδιώτες για επιχειρηματικό σκοπό. Μοναδική προϋπόθεση είναι η παραχώρηση «να κρίνεται απολύτως απαραίτητη για την επίτευξη του [επιχειρηματικού] σκοπού» από τον γενικό γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όλες οι παράκτιες ξενοδοχειακές μονάδες της χώρας μπορούν να επεκτείνουν μόνιμα τις εγκαταστάσεις τους στη ζώνη από την παραλία έως και τη θάλασσα.

4. Επιτρέπεται η επιχωμάτωση (μπάζωμα) θαλάσσιου χώρου για την εξυπηρέτηση επιχειρηματικής δραστηριότητας που έχει ενταχθεί στις στρατηγικές επενδύσεις ή έχει εγκριθεί ΕΣΧΑΔΑ ή ΕΣΧΑΣΕ (ειδικά σχέδια χωρικής ανάπτυξης δημοσίων ή ιδιωτικών ακινήτων).

5. Το σχέδιο νόμου προβλέπει επίσης τη δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών (έναντι οικονομικού ανταλλάγματος) που βρίσκονται στον αιγιαλό και την παραλία, που χρησιμοποιούνται όχι για κατοικία, αλλά για επιχειρηματικούς σκοπούς. Η δυνατότητα αυτή δεν είχε δοθεί έως σήμερα από τους νόμους για τη νομιμοποίηση της αυθαίρετης δόμησης (ν. 4014/11, ν. 4178/13) για τον αιγιαλό, τα δάση και τους αρχαιολογικούς χώρους, ως αντίθετη στη συνταγματική επιταγή.

Η πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών να νομιμοποιήσει αυθαίρετα στον αιγιαλό είναι επόμενο να τερματίσει την εκστρατεία του υπουργείου Περιβάλλοντος (Επιθεωρητές Περιβάλλοντος και Ειδική Υπηρεσία Επιθεώρησης και Κατεδάφισης Αυθαιρέτων - ΕΥΕΚΑ) για κατεδάφιση αυθαιρέτων με πόρους του Πράσινου Ταμείου. Η προσπάθεια έχει ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια και παρουσιάζει ιδιαίτερη κινητικότητα τους τελευταίους μήνες. Χαρακτηριστικά, πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα ημερίδα με τη συμμετοχή των εμπλεκομένων (εκπροσώπων των υπηρεσιών τεχνικού ελέγχου και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων) με θέμα την οργάνωση και επίσπευση της διαδικασίας κατεδαφίσεων και τη χρηματοδότησή τους από το Πράσινο Ταμείο. Σε συνέχεια αυτής, ο γενικός επιθεωρητής Περιβάλλοντος Παν. Μέρκος ζήτησε από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις στις 3 Απριλίου την αποστολή συγκεντρωτικών πινάκων αυθαιρέτων. «Μέχρι σήμερα έχουν αποσταλεί στην ΕΥΕΚΑ περί τα 3.000 πρωτόκολλα κατεδάφισης αυθαιρέτων στον αιγιαλό από όλη την Ελλάδα», λέει στην «Κ» η επικεφαλής νότιου τομέα της υπηρεσίας, Δέσποινα Ποδαρά. «Το Πράσινο Ταμείο θα διαθέσει ένα εκατ. ευρώ για κατεδαφίσεις αυθαιρέτων σε αιγιαλούς και δάση το 2014 και προσπαθούμε να κινητοποιήσουμε τις υπηρεσίες».

Με στόχο να μπει τάξη στο «χάος» που επικρατεί στην εκμετάλλευση παραλιακών και τουριστικών εκτάσεων, το σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει και σειρά ρυθμίσεων για τους αιγιαλούς, αρχής γενομένης από την ακριβή οριοθέτηση των ορίων του αιγιαλού σε όλη τη χώρα, δηλαδή της δημιουργίας ενός «Κτηματολογίου για τον αιγιαλό».

Σε νομοσχέδιο που το Υπουργείο Οικονομικών κατέθεσε για ψήφιση στη Βουλή ορίζονται τα εξής:

Μέχρι τις 31/12/2014, ξενοδοχειακές εν γένει επιχειρήσεις, κάμπινγκ ή κέντρα αναψυχής θεωρούνται, για την εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 13 του ν. 2971/2001 (παραχώρηση χωρίς δημοπρασία της απλής χρήσης αιγιαλού για ένα χρόνο), ως όμορες, ακόμα και αν μεταξύ των προβολών που εκκινούν από τις πλάγιες πλευρές της επιχείρησης και του αιγιαλού παρεμβάλλεται δημόσιο κτήμα, εφόσον έχουν ήδη αιτηθεί η αιτηθούν εντός δύο (2) μηνών από την έναρξη ισχύος του υπό ψήφιση νόμου προς την Εταιρία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε.), την μίσθωση του ανωτέρω τμήματος δημοσίου κτήματος.

Οι αιτούντες εντός δέκα (10) ημερών από τη σύναψη της μίσθωσης με τον οικείο ο.τ.α. του κοινόχρηστου χώρου του αιγιαλού ή και της παραλίας, υποχρεούνται να προκαταβάλλουν, επί ποινή ακυρότητας της μίσθωσης αιγιαλού και έναντι του οριστικού μισθώματος που θα προσδιοριστεί από την ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε., ποσό που αντιστοιχεί στο πενήντα τοις εκατό (50%) του μισθώματος που ορίζεται στην ως άνω μίσθωση αιγιαλού ή και παραλίας.

Διευκρινίζεται ότι, υπόχρεοι να υποβάλουν την ανωτέρω αίτηση είναι και όσα φυσικά ή νομικά πρόσωπα έχουν εγείρει αγωγή κατά του Ελληνικού Δημοσίου, με αίτημα την αναγνώριση ή επιδίκαση της κυριότητας του δημοσίου κτήματος που παρεμβάλλεται μεταξύ της επιχείρησής τους και του προς μίσθωση αιγιαλού, εφόσον δεν έχει εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση (άρθρο 172).